Şirket Gibi Yönetiliyorsak Hep Zarar Eden Neden Vatandaş Oluyor

Bakanların hemen hemen hepsi de birer pembe tablo çizmişlerdir hatta bir Bakanımızın “Yoksulluğu yok ettik ve refahı paylaşıyoruz.” dediği de dikkatlerden kaçmamıştır. Dikkatimizi çeken yine, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay bütçeyi sunarken “kazan-kazan” tabirini önceledi, bütçenin son konuşmasında yine kazan-kazanla bitirdi; hiç anlayabilmiş değilim. Ama birtakım övücü sözleri söyledikten “Geliştik ve dünyada belirli sıralara girdik, şu kadar yüceldik, bu kadar kalkındık.” dedikten sonra, itirazlar üzerine de “Siz anlamazsınız bunlardan.” diyerek haddini aşmıştır maalesef. Bu kazan-kazan nedir? Kim kazanıyor, bu soruyu sormak lazım. Sayın Cumhurbaşkanı “Biz devleti şirket gibi yönetiriz.” demişti, onun için mi sürekli kazan kazan söyleniyor? Ama kazanın hangi tarafında kim var? Belirsiz. Eğer şirket gibi idare ediliyorsak niye devlet ve millet bir kere kazanmıyor? Niye hep belirli, tarif edilen, ihale yasaları 180 kere değiştirilerek belirli tanımlanan kişilere gidiyor ve kazan kazan oyununu onlar oynuyor? Doğrusu şirketler kâr amacı güder ama devletler ise ülke bütünlüğünü amaç edinmiş, siyasi ve sosyal organizasyonlardır, tüzel kişiliklerdir. Kazan kazan ya da sürekli kazanca dönük şirket anlayışıyla devlet yönetilemez. Peki, kabul edelim ki siz bunu seviyorsunuz ve şirket gibi yönetmek istiyorsunuz. O zaman şunu ben hatırlatmak isterim. Türk Ticaret Kanunu’nun 18’inci maddesinin (2)’nci fıkrası şöyle der: “Her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir.” Şimdi, basiretli bir iş adamı nedir, dediğimiz zaman, onu da içtihatlar tanımlamıştır. “Tacir geleceği gören, sezgisi yüksek, dikkatli ve yapacaklarının nereye varacağını bilen ya da bilmesi gereken, ticari iş, işlem ve eylemlerinin hukuki, mali ve ticari sonuçlarını öngörmesi gereken kişidir.”

Şimdi, eğer şirket gibi yönetmekte kararlıysak en azından basiretli bir tacir gibi hareket edilmesi gerekir, öngörüsü olması gerekir ama bugün baktığımızda Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminde 400 milyar doları aşmış dış borç var. AK PARTİ sıralarından bir arkadaş dedi ki: “400 milyar dolar varsa ne olur borç? 4 trilyonun üzerinde Almanya’nın borcu var.” Evet, Almanya’nın 2,3 milyar kamu kaynağı borcu da var ama eksi faizle. Eksi faizle borç alan ülkeler -Japonya ve Almanya gibi- bizim o aldığımız faizlerin çok daha düşüğünü ödediği gibi, hatta bundan kazanç bile sağlamakta. Bizim yüzde 7 ile aldığımız borçlar basiretli bir tüccarın eylemi değildir.