CHP MV. METİN İLHAN CHP’NİN ENGELLİ BİREYLERE İLİŞKİN GRUP ÖNERİSİ ÜZERİNDE TBMM’DE KONUŞMA YAPTI

CHP KIRŞEHİR MİLLETVEKİLİ METİN İLHAN CHP’NİN ENGELLİ BİREYLERE İLİŞKİN GRUP ÖNERİSİ ÜZERİNDE TBMM GENEL KURULU’NDA KONUŞMA YAPTI

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, ülkemizde engelli vatandaşlarımızın yaşamlarını eğitim, sağlık, ekonomi ve sosyal açıdan olumsuz etkileyen birçok sorun hâli hazırda devam etmektedir. Anayasa’mızın 5’inci maddesinde devletin görevleri sıralanırken “devletin ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamaya çalışması” ifadelerine yer verilir. Sosyal devlet, bu bakımdan, dezavantajlı bireylerin toplumda eşit haklara sahip olarak yer alabilmeleri için engelleri kaldırmak ve sorunları çözmekle yükümlüdür. Bu devletin vatandaşına karşı olan sorumluluğu ve asli görevidir.

Bakınız, daha önce Meclis bünyesinde kurulan down sendromu, otizm ve diğer gelişim bozukluklarının yaygınlığının tespiti amacıyla kurulan araştırma komisyonunda verimli ve uzun bir çalışma süreci geçirdik. 324 maddelik sonuç ve öneriler kısmının ne yazık ki gerek Hükümetçe gerekse de diğer kamu idarelerince hiçbir şekilde dikkate alınmadığına tanık olmaktayız. Anayasa’mızda belirtilen hakları vatandaşa sağlamak yürütmenin görevidir. Meclis’in komisyon raporunu dikkate almayan bir iktidar olabilir mi, unutulmasın ki yüce Meclis çalışmalarını aziz milletimizden aldığı iradeyle ve Türk Milleti adına yapmaktadır. Ancak 19 yıldır ülkeyi yönetip engelli politikalarında çok geride kalmış bir iktidarın, şimdiye kadarki başarısızlıklarını örtmek için 2030’a kadar kamuda tamamlanması planlanan çalışmaları içeren Engelsiz Vizyon Belgesi ile vatandaşlarımızı oyaladığını görmekteyiz. Bu konuda engelli vatandaşlarımız ne yazık ki iktidarı samimi görmemekte ve var olan sorunlarını çözme noktasındaki söylemlerine itibar etmemektedirler. 2022 bütçesinin sadece %3,77’sinin Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na ayrılması da bu durumun en temel göstergelerindendir zira bütçedeki aslan payını iktidarın sözde karşı olmuş olduğu meşhur faiz lobileri almaktadır. Ülkemiz nüfusunun onda 1’i engelli vatandaşlarımızdan oluşmakta ve aileleriyle birlikte bu sayı yaklaşık 25 milyona ulaşmaktadır. Dolayısıyla engelli vatandaşlarımızın öncelikli talepleri olan eğitimde, ulaşımda, iş bulma konularındaki eşit haklarının yanı sıra kent politikalarında söz ve karar sahibi olmaları için de gerekli düzenlemeleri zaman kaybetmeden yapmak durumundayız. Bu anlamda, engelli ailelerinin de çözüm bekleyen birçok sorunu var. Ekonomi, aile içi ve toplumsal sorunlar bunların başında gelmektedir. Bu yüzden işe alınmada sadece engelli vatandaşlarımıza değil, engelli bireyin anne ve babasına da pozitif ayrımcılık yapılması bu sorunların çözümü noktasında inanın büyük önem arz etmektedir. Engelli aileleri için geçerli yıpranma oranı %90’dır ve bu rakam çok yüksektir. Ebeveyn yıpranma hakkı için gereken oran %50’nin altına yani makul bir seviyeye çekilmelidir.

Engelli istihdamında büyük sorunlar ne yazık ki hala devam etmekte. Kamuya alınmada, tayin, nakil, rotasyon emeklilik, özlük hakları ve benzeri durumlarda da ciddi sorunlar yaşanmaktadır. %3’lük oran takdir edersiniz ki olması gerekenden çok az ve dolayısıyla devlet dezavantajlı gruplara pozitif ayrım yapmak zorundadır. Engelli vatandaşlarımızın sayısının toplam nüfus oranına göre durumu göz önünde bulundurulduğunda bu rakamın pozitif değil, negatif yönlü olduğunu fark edeceksiniz. Ayrıca kamudaki münhal bulunan engelli kadrolarına hâlâ atamalar yapılmaması da bunu teyit eder niteliktedir. Bu husustaki bir diğer sorun ise ekonomiyi mahveden iktidarın, tasarrufu engelli raporlarını yeniden düzenlemekte ve aylıkları kesmekte bulmuş olmasıdır. Bakınız, bu konuda çok ciddi mağduriyetler var. Sürekli engelli vatandaşlarımız tarafımıza ulaşmakta ve güncellenen raporları ile ilgili mağduriyetler yaşadıklarını ifade etmektedirler. Ağır engelli olan 520 bin vatandaşımıza sunulan evde bakım hizmeti ücretleri ise ne yazık ki çok yetersiz, bu sorun da ivedilikle çözülmelidir.

Değerli Milletvekilleri, bu sorunları görmezden gelemeyiz. Dolayısıyla, engelli vatandaşlarımızın istihdamıyla ilgili yeni politikalar belirlememiz ve bir an önce hayata geçirmemiz gerekmektedir. Türkiye, engellilerin eğitimi konusunda da gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında da maalesef olması gereken düzeyin çok gerisindedir. Engellilerin eğitim alma ve meslek edinme taleplerini gerçekleştirme olanakları son derece sınırlıdır. Özel eğitime bütçeden yeterli kaynak sağlanmamaktadır. Özel eğitim kurumları ve kamuya ait okulların sayısı yeterli değildir. Ayrıca, mevcut özel eğitim okullarının ve kurumlarının belli illerde yoğunlaşması, diğer illerde ve bölgelerde yaşayan engellileri ve ailelerini çaresizliğe itmektedir. Bu konuda da acilen harekete geçilmelidir. Teşekkürler.