Aydın Adnan Sezgin – Yassıada Kararlarının Yok Hükmünde Sayılması Hk. G.Kurul Konuşması 23.06.2020

27 Mayıs darbesi nasıl bir dehşet ve yara biliyoruz. Bunun müşterek idraki de memnuniyet vericidir. Türkiye Cumhuriyeti’nin Başbakanı ve 2 bakanı 20’nci yüzyılın ortasında idam edilmişler, katledilmişlerdir. En büyük kuvveti vatanseverlik ve demokratlık olan binlerce insana türlü acılar çektirilmiştir. Demokrasi ve millet egemenliğine karşı saldırı ve esarete ilaveten İmralısıyla, Yassıadasıyla, Kayseri Hapishanesiyle ve her ildeki nezarethaneleriyle, insafsız uygulamalarıyla bu darbenin yol açtığı travma ağır, pek ağır olmuştur. Gayrimeşru Yassıada yargısının vahşi kararları 1961 seçimlerinden itibaren milletimiz tarafından tasfiye edilmiştir. Adalet Partisi ve Genel Başkanı merhum Süleyman Demirel yüreklerde ama sahipsiz Demokrat Parti bayrağını devralarak 1965 seçimlerinde yüzde 54’lük bir oy oranıyla darbeyi ve darbecileri tarih önünde mağlup etmiş, milletin alacağını bizzat milletin iradesinin gücüyle tasfiye etmiştir. Darbeye ve sebep olduğu yarattığı ağır suçlara indirilen en büyük darbe de bu olmuştur.

11 Aralık 1974’te Türkiye Büyük Millet Meclisi, tüm partilerin katılımıyla Yassıada mahkûmu eski Demokrat Partililerin siyasi haklarını iade etmiştir. Pek çoğu da ilk yapılan müteakip seçimlerde Adalet Partisi mensubu olarak Parlamentoda hak ettikleri yerleri almışlardır. Başka düzenlemeler ve gelişmeler de olmuştur. Kısacası, milletimiz bir büyük haksızlığı ve hukuksuzluğu büyük ölçüde onarmıştır. Demokrat Parti ve Adalet Partisinin devamı Doğru Yol Partisinin kuruluşunun 37’nci yıl dönümü olan bugün bunları ifade etmekten mutluyum.

Değerli arkadaşlar, görüştüğümüz kanun teklifi esasen milletimizin daha 1961 seçimlerinden itibaren tarihin karanlığına gömdüğü ve hesabını da gördüğü bir hak ve adalet iadesinin şekil şartıdır. Milli Birlik Komitesi tarafından oluşturan, Yüksek Adalet Divanının kararlarının yok hükmünde kabul edilmesi ve mağduriyetlerin tazmin edilmesine yönelik bu düzenleme elbette ki doğrudur ancak bu teklifte bir samimiyet eksikliği vardır. Teklifte, hukukun üstünlüğü ve demokrasi boyutuyla ilgili herhangi bir düzenleme veya anlayış ortaya konulmamaktadır. Yassıada’nın ruhundan kopartılarak “Demokrasi ve Özgürler Adası” adı altında bir ucubeye dönüştürülmesine benzer şekilci bir yaklaşım teklifte de kendisini göstermektedir. Evet, 1960 darbesinin ve tüm diğer darbelerin ortak yönü -daha öncede söylendi- insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğünü askıya almalarıdır. Bunların askıya alınması, adı konulmamış darbe yönetimleri ve otoriterleşen iktidarlar tarafından da sıklıkla uygulanan bir yöntemdir, bu bir kalıptır. Bugün, 27 Mayıs darbesi döneminden daha demokratik bir yönetim anlayışı olduğunu söylemek maalesef mümkün değildir. Bunda mutabıksak eğer 27 Mayıs’ın lanetlenmesine dair mutabakatın, daha sahici bir anlamı olacaktır. Evet, belki bugün siyasiler idam edilmiyor ancak tıpkı o dönemdeki gibi itibar suikastına maruz kalan, baskı altında tutulan çok siyasetçi, gazeteci ve vatandaş bulunuyor. İnsan hakları ve temel özgürlükler ağır kısıtlamalara tabi, basın özgürlüğü âdeta bir hayal hâline gelmiş durumda. Biz, bu ortamda, böylesine önemli bir meselede Türkiye Cumhuriyeti’nin siyasi hafızasının derin bir yarasını saracağı söylenen bir düzenlemede tazminatların kaç taksit hâlinde ödeneceğini, hangi kurumun yetkili olacağını konuşuyoruz. Bunlar muhakkak ki mühim meseleler ancak, 2002’den bu yana yapılan düzenlemeler ve uygulamalarla 1950’den bile geride bir demokrasi anlayışının hâkim hâle gelmesi nasıl tazmin ve telafi edilecektir? 2002 yılında basın özgürlüğü sıralamasında 99’uncu sırada olan Türkiye, 2020 yılında 154’üncü sıradadır. Ülkelerin temel özgürlükler seviyelerini gösteren raporlarda ise Türkiye 195 ülke arasında 114’üncü sıradadır. Türkiye, özgür olmayan ülkeler kategorisinde kendi büyüklüğüne ve şanına ihanet noktasında kıvranıyor. Oysa 2000’lerde özgürlükler bakımından en fazla kazanım elde eden ülkelerin başında Türkiye geliyordu; Türkiye’nin büyüklüğüne de yakışan buydu.

Yassıada mahkemeleri tarafından alınan kararlar hukuk sistemimizde varlıklarını ve bazı etkilerini sürdürmektedir….